Woningmarkt: zij die hebben en zij die niet hebben

Wanneer ik tijdens een wandeling met ons hondje langs de makelaarskantoren van ons plaatsje loop, gluur ik altijd even in de etalages. Die etalages hangen nog keurig vol, maar er is niets te koop. Alles is verkocht en ook in onze contreien wordt ver boven de vraagprijs van een huis geboden. En dat ver buiten de randstad. Op funda staan welgeteld 15 huizen te koop. Maar van vrienden hoorde ik dat als je dan belt, vaak toch al een bod is gedaan.

Woningbezit is sinds de jaren tachtig steeds door de overheid gestimuleerd. Maar op een krappe woningmarkt met een lage rentestand is er een grote kloof ontstaan tussen zij die een woning hebben en zij die geen woning hebben.

De aanhoudende en steeds toenemende tekorten aan geschikte woningen drijven de prijzen nog verder op. Ik las op de site van het ministerie en later in een artikel in het NRC dat er een tekort is van 300.000 woningen.

De rente is tot een historisch dieptepunt gedaald en tegen dezelfde rentelast kun je nu vier keer zoveel lenen als bijvoorbeeld in 1995. De financiële ruimte die zo ontstaat, door lagere maandlasten, drijft de prijzen ook verder op.

Nog niet zo heel lang geleden was de financiële crisis en het kabinet stimuleerde destijds dat buitenlandse investeerders Nederlands vastgoed gingen kopen, zodat de markt weer zou gaan draaien. Dat gebeurde inderdaad en daardoor werden de prijzen weer wat hoger.

De afgelopen maanden hebben mijn broers en ik elk weekend werk verricht in het huis dat van mijn vader was. Het staat nu te koop. Een gunstige markt voor als je niets terug hoeft te kopen. Verdrietig blijft het.

Nieuwjaar voor de tuin

Oktober is als het ware het nieuwjaar voor de tuin. Je kunt nu weer bloembollen planten en ook weer de knoflook in de tuin zetten: traditiegetrouw op 10 oktober, 10 cm diep en 10 cm uit elkaar. Maar ook is het tijd om zaad te oogsten en te stekken. Dat, terwijl de oude tuin ten einde loopt.

Stekken gaat nu extra goed omdat veel planten nog een laatste opleving hebben met vers niet zo droog groen. Je kunt dan een zacht, nog niet verdroogt, stukje plant afknippen, de onderste blaadjes verwijderen, de steel in stekpoeder dippen en in een potje met aarde zetten. Dan heeft de stek meer tijd om te wortelen. Ideaal als back/up voor niet zo winterharde soorten zoals verbena. Wel goed water blijven geven!

Tegelijkertijd is het nu ook een goede tijd om te groot wordende planten te scheuren en te herverdelen door je tuin. Net zoals bij het stekken is er nog genoeg tijd om te wortelen. En is de kan dus groot dat je poging tot vermeerderen slaagt.

Ik kocht laatst bij Lidl een grote zak met 50 bloembollen en die ga ik deze week planten in mijn voortuin. Dit jaar koos ik voor Darwin/ Van Eijk, een rozige grootbloemige tulp. De bollen zien er supergezond uit en ik heb goede hoop op een enorme bloemenzee in het voorjaar. Ik laat de bollen altijd staan en het is dus een verrassing wat er van het jaar daarvoor naar boven komt.

Heerlijk om in deze wat koudere en grijzere dagen al vooruit te kijken naar een nieuw seizoen, een nieuw tuinjaar.

Energie

Na de eerste berichten in Groot Brittannië over de energiecrisis en het omvallen van partijen, ben ik zelf nog eens even op de site van Vattenval gaan kijken naar mijn contract waarbij de tarieven 3 jaar zijn vastgelegd. Dat loopt nog tot 1 augustus 2022 en vooralsnog staat er op de website dat ik mijn betaling kan verlagen van 122 naar 85 euro. Dus tot die tijd zit ik er nog redelijk goedkoop en warmpjes bij. Ik ben benieuwd hoe het een en ander hier gaat verlopen.

Nu is Vattenval een grote partij waarbij je niet verwacht dat deze snel omvalt. Er zijn ook een aantal kleinere aanbieders en ik ben benieuwd hoe die het gaan volhouden.

Hoewel ik eerder schreef dat ik als gevolg van ons zuinige gebruik weinig aanstalten voel om bepaalde aanpassingen prioriteit te geven, verandert dat nu wellicht toch. Voor mijn gevoel heb ik dan nog wel even tot 1 augustus 2022. Maar is dat wel echt zo? Ik neem aan dat meer mensen denken zoals ik denk en dat er dus een extra run komt op zonnepanelen.

Het lijken wel de jaren van de 7 plagen zo met al die crisissen. Hopelijk brengt het ons iets goeds. Ik bespaar mezelf de energie door me er niet te druk om of over te maken. Het helpt niets.

Puberitis

Nu zoon en dochter na de zomervakantie allebei op het voortgezet zitten, is de basisschoolperiode afgesloten. Daar waar ik van dochter op de basisschool nog kon roepen dat het een prepubertje was, zit ik nu echt wel twee ontzettend snel groeiende pubers. Via instagram volg ik ´t is hier geen hotel. Een online platform over leven en overleven met pubers en hoe je met een beetje gezond verstand en veel humor de puberteit van je kinderen doorkomt. Ik lig regelmatig in een deuk om de gekke maar o zo toepasselijke teksten. Vandaar dat ik er een aantal deel.

Mijn top 10:

• Zodra het over schoolcijfers gaat blijken mijn pubers toch heel goed te kunnen rekenen.
• Ik wil niet opscheppen, maar ik kan al iemands avond verpesten door te vragen: Heb je je huiswerk al gedaan?
• Iets onder je bed schuiven is voor pubers ook een soort van opruimen.
• Maar ik heb het niet als laatste aangeraakt. Het argument dat pubers gebruiken als het gaat om opruimen.
• Wat heb je vandaag gedaan op school? – Gewoon, dingen.
• Puber voor een overvolle ijskast: Waarom hebben we niets lekkers in huis?
• We hebben het opgemeten: Van de tafel naar de vaatwasser is twee meter, maar voor een puber voelt het alsof hij naar Siberië moet.
• Blijkbaar eten we vanavond in de kamer van mijn puber, aangezien daar al het servies ligt.
• Mocht je je afvragen hoe het leven met mijn pubers is: ik vroeg net aan mijn zoon of hij alsjeblieft dood kon gaan in zijn game zodat we konden gaan eten..
• ‘Maar iedereen had het slecht gemaakt´

Oftewel, aanrader voor mensen die ook de puberitis in huis hebben.

De reis (door de spullen) van mijn vader

Nu mijn vader overleden is, volgen in de weekenden vooral veel dingen die te maken hebben met het afronden van het wereldse dat hij achter heeft gelaten. Samen met mijn broers maken we via zijn spullen een reis door zijn leven, maar ook door dat van onszelf. Soms is het iets heel kleins dat je weer helemaal vervoert naar de tijd dat je klein was en bewustwording kreeg. Mooi om te merken dat we zoveel liefdevolle herinneringen hebben aan de tijd dat we samen een gezin vormden.

Binnen een gezin groei je op in een bepaalde dynamiek, bepaalde verhoudingen die al dan niet door levensbeschouwing en leeftijd(sverschil) zijn ontstaan. Doordat je allemaal je eigen gezinnen hebt, ouder bent geworden, ben je de dynamiek ontgroeit. Maar wanneer je dan weer vaker bij elkaar bent, lijkt deze soms weer te ontstaan. Het geeft mij inzicht in hoe de dynamiek van vroeger me gevormd heeft. En merk ik dat ik me er bewust van ben dat ik kan kiezen of ik de dynamiek toelaat. Evenzo zit je soms in de dynamiek voordat je je er bewust van bent, maar lijk je vaak in staat te zijn hier anders mee te kunnen omgaan. Dan heb je het over persoonlijke groei.

Uiteraard is er ook het gemis van de deelname van je vader in je leven. Even bellen, even langspiepen en samen een kopje koffiedrinken en kletsen, lachen en/of samen dingen ondernemen. Het zit er niet meer in, maar de liefdevolle herinnering blijft.

De allerlaatste spullen van mijn moeder gingen door onze handen. Hoewel haar gemis na al die jaren meer een plek heeft gekregen, merk je dat je het nooit kwijt bent geraakt. En zie je nu pas echt hoe het voor mijn vader moet zijn geweest dat zij op een gegeven moment er niet meer was. Dat je nu geen ouders meer hebt voelt heel gek en tegelijkertijd is niets/ niet alles kwijt. Liefde blijft bestaan en kun je delen. Hoe kostbaar is de tijd samen.

Zachte speculaas

Van vrienden en familie uit de omgeving van Raalte krijg ik soms de zachte speculaas die bij de lokale bakker Jorink wordt gekocht. Je schijnt deze “Luykens speculaas” online te kunnen bestellen. Beslist de moeite waard! De buitenkant is krokant en de binnenkant heerlijk zacht, maar wel gaar. Op het zakje staat “wilt u mij breken, niet snijden”. Maar misschien kun je het beter nooit proberen, want je blijft er van eten!

Ik ben wel van het zelf maken en op internet vond ik een aantal recepten van die zachte speculaas die heel erg op elkaar leken. Er wordt wel of geen melk gebruikt in verband met allergieën. Net als het gebruik van de decoratieve amandelen. En de specerijen worden soms vervangen door koekkruiden. Mogelijkheden te over dus.

Hieronder volgt mijn recept van deze “Luykens speculaas”.

Benodigdheden: 10 gram kaneel, 5 gram gemalen nootmuskaat, 5 gram gemalen kruidnagels, 500 gram bloem, 1/2 pakje bakpoeder, 250 gram roomboter, 250 gram gele/ lichtbruine basterdsuiker, 125 gram kristalsuiker, 50 gram sukade ( heel fijn gesneden!), snuf zout, 50 gram amandelen ( decoratie) en 80-100 ml water of melk. Eventueel eiwit of water voor een glimmende bovenkant.

Bereiding: Alle droge ingrediënten mengen en tot een egaal mengsel roeren. De amandelen apart houden. Dan de boter erdoor kneden tot een mooi deeg. De sukade en 80-100 ml melk of water langzaam toevoegen. Leg het deeg op een stuk bakpapier op de bakplaat en druk het deeg plat tot een dikke ronde koek van 2 cm dik. Verdeel de amandelen erover en druk ze nog even aan. Voor een glimmende bovenkant insmeren met eiwit of water.

Bakken: 25 bakken minuten op 175 C (beslist niet warmer).

De tuin

Gisterochtend liep ik over het moestuincomplex naar de moestuin van mijn vader. Twee weken ervoor was hij er zelf nog voor het laatst geweest. Afgelopen dinsdag hebben we hem naast mijn moeder begraven. Zo betrekkelijk kan het leven zijn.

Ik plukte wat boontjes. De laatste niet doorgeschoten slakrop haalde ik uit de grond. Ik sneed wat peterselie af en vond nog 1 rode tomaat met een lichtbruine plek.

Eventjes zat ik op het bankje dat nog van oma is geweest (de moeder van mijn moeder) dat tegen het gammele schuurtje staat en waarboven een pergola is gebouwd. Het hing er vol met kleine, nu nog groene druiventrossen. Naast het schuurtje staat een soort hek/pergola waar een stekje van de bramen die we vroeger in de tuin hadden uitgegroeid is tot enorme plant. Het oranje touwtje dat van dat hek naar de andere pergola is gespannen om elkaar overeind te houden, zegt genoeg.

De tuin staat in schril contrast met de moestuinen waarvan tegenwoordig veelvuldig plaatjes gedeeld worden op de diverse websites en andere media. Er is namelijk in werkelijkheid maar heel weinig nodig om alles te laten groeien wat je nodig hebt. Het kost tijd, energie, liefde en regelmaat. De tuin van mijn vader is daar een goed voorbeeld van.

In deze kleine tuin verbouwde mijn vader zolang als ik hem ken, maar ook daarvoor al, alles wat hij lekker vond en de tuin voorzag daar overvloedig in. Regelmatig leidde dit tot een rondje op de fiets door de woonplaats om zakjes met boontjes, bietjes, snijbiet en sla uit te delen bij kennissen, vrienden en familie. Of bracht hij iemand een potje zelfgemaakte bessen-, bramen- of aardbeienjam.

Dag lieve papa.

Loopvogel-terreur

Afgelopen week had ik een ekster in huis. Een nieuwsgierig jong dat mijn openstaande deur van de bijkeuken had gevonden. Ik heb de achterdeur regelmatig “op de haak” zodat ons hondje naar buiten kan lopen als ik in een digitale vergadering zit. In de bijkeuken fladderde en stuiterde de kleine ekster met glinsterende blauwe ogen. Vanwege het ontbreken van een lange staart, was echt vliegen nog geen optie. Buiten krasten en snauwden pa en ma ekster.

Het was nog een hele toer om het beestje naar buiten te krijgen. En onze hond deed er een schepje bovenop, glipte naar de bijkeuken en joeg de ekster de woonkamer in. Ik sloot ons hondje op en vreesde voor vogelpoep op mijn witte gordijnen. De kleine zwart-witte brutale gast liet zich niet zomaar weer naar buiten jagen. Dat kwam deels door de opstakels in de woonkamer die straks mijn keuken gaan vormen. Uiteindelijk werkte de werp-de-handdoek-op- de-vogel-truc en kon ik de vogel met handdoek en al buiten afleveren. Pa en ma waren “not amused”.

Het gemopper hield nog een geruime tijd aan en toen werd het stil. Ik zette de deur weer op de haak. Tot mijn verbazing was binnen een uur dezelfde ongenode blauwogige gast in de bijkeuken. De hond sprong als een malle door de woonkamer. Het circus was weer compleet. Dit keer lukte het me om de ekster vanuit de bijkeuken naar buiten te krijgen. Pa en ma ekster zaten te krassen op de tuintafel. De zonnebloemen die ik in een potje op de tuintafel aan het opkweken was moesten het ontgelden. De hele tafel lag vol aarde. De zonnebloemen hielden zich aardig, maar bungelden met hun blote voeten in het potje.

De ekster rende de afgelopen dagen steeds kriskras door de tuin en verschool zich achter de betonnen kip, de pioenroos, de aardbeienplanten of de verschillende laurierstruiken. Onze afgesloten tuin werd een veilige vogelbubbel om op te groeien en het had echt iets vermakelijks. Pa en ma kwamen regelmatig eten brengen en deden zich tegoed aan het water in het vogeldrinkbakje. De hond durfde alleen af en toe wel naar buiten als pa en ma ekster uit beeld waren en luisterde goed, liet de jonge ekster met rust. Maar waren pa en ma ekster in de tuin, dan was dat niet zo slim en deden we dat niet.

Kennelijk hadden de ouders op enig moment een stukje piepschuim ingevlogen en de drie vogels pikten het helemaal stuk. Een lokale sneeuwbui op mijn grasveldje, een heel gedoe om het weer op te ruimen. Het Franse boomschors lag en ligt niet meer tussen de planten in mijn borders, maar op de tegels. Waar ook stukken daklood (welke buur heeft straks lekkage?), verpakkingen en allerlei types mos, waarvan de herkomst onbekend is, neergedaald zijn. Bladeren van de twee parasolbomen worden zo nu en dan versnipperd tot natuurlijke confetti. Het lijkt wel een festivalterrein zonder testen voor toegang. Ik raap elke dag echt de meeste gekke onderdelen op.

Mijn bescheiden achtertuin wordt zo dus al dagen onder handen genomen door deze hooligans en de schattigheid is er zo toch allerzins wat vanaf. Geen enkele andere vogel waagt zich meer in onze tuin. Zelfs de gezellig kwetterende mussen nemen onze tuin niet meer mee in hun dagelijkse visiteronde. De hond laat ik, als pa en ma ekster er zijn, toch maar via de voordeur naar buiten voor de grote ronde. Ik hoop maar dat de ekster snel in staat is om te vliegen en mijn tuin veilig kan verlaten, het wordt bijna verleidelijk om de poortdeur open te laten staan. De buurtkatten staan al op het pad naast mijn huis te wachten voor de poort….ik krijg het niet over mijn hart.

Elk ding is er één!

Omdat ik twee kinders op de wereld heb gezet, draag ik dus niet bij aan de verkleining van de wereldbevolking. Ik maak me wel zorgen over de wereld waarin we leven en het klimaat. Om het allemaal goed achter te laten voor de kinderen en eventueel ander en- of andermans nageslacht val ik denk ik wel onder de categorie mens die bewuste keuzes maakt.

De auto is hybride, de bodem onder mijn huis is door mij geïsoleerd, ik heb heel bewust een groene tuin (wat echt wel scheelt in de warmte) met iets dat op gras lijkt en volle borders. En we zijn uiterst spaarzaam in het verbruik van gas en Electra. In de keuken is het gas afgekoppeld, maar ik beschik bijvoorbeeld dan weer niet over zonnepanelen, de nieuwste kozijnen met ultra geïsoleerd dubbelglas. En ook de cv/ketel is nog gasgestookt. Hoewel we een hoekhuis hebben, verbruiken we minder dan een eenpersoonshuishouden in een tussenwoning. Dat maakt ook dat ik me bij dat alles comfortabel voel en ook niet direct de noodzaak voel die laatste zaken aan te pakken.

Toegegeven, mijn game-, youtube-etc.-pubers doen me af en toe even op de meter tikken om te kijken of er niets mis is, want ze lijken er soms mee vergroeid. En wat te denken over de steeds weer opkomende bergen (onnodig) wasgoed die de machine – zij het op lage temperaturen- weer schoon wast.

En ook al is onze vleesconsumptie beperkt, die avocado´s waar de kinderen zo gek op zijn, groeien natuurlijk niet in Nederland, ook niet als ze biologisch zijn. Maar door ook in het eten bewuste keuzes te maken dragen we toch ons steentje bij. Elk ding is er één, vind ik dan. In de toekomst zou ik nog graag de andere aanpassingen doen die nu uitblijven.

De kracht van eenvoud

Ondanks dat we vaak denken dat iemand een vaststaand karakter heeft, gedragen mensen zich in verschillende contexten anders. Iemand is heel anders op het werk, dan thuis of in de sportschool. Maar ook in de rol van kind, ouder of als partner. Eigenlijk heb je als mens een heel repertoire in gedrag en schakel je steeds per situatie over op ander gedrag. Mensen zijn dus heel contextgevoelig zoals dat zo mooi heet.

Gedrag wordt daarmee bepaald door de relatie waar je in zit. Het gaat daarom niet om de individuen, maar om de relatie waar de individuen zich in bevinden. Het mooie is dat mensen vrij flexibel zijn in gedrag. Er is wel een soort tendens in gedrag, maar die is niet vastgeschroefd. De systemen waar je deel van uitmaakt laten die flexibiliteit al zien. Zodra de omgeving verandert, de context verandert of het beeld om iemand heen verandert, zijn mensen in staat ander gedrag te laten zien.

Ik vind dat heel hoopvol omdat dit zoveel mogelijkheden biedt. Niet voor niets zeggen mensen `Je kunt de ander niet veranderen, maar jezelf wel`. Dat geeft eigenlijk het hele voorafgaande verhaal weer in één -toch best wel- bekende zin. Als je je verdiept in de ander, je excuses krijgt, je snapt waarom iets zo is gegaan, dan gebeurt er iets in de relatie. Er verandert daar iets in. Dan merk je “Heej, net kon ik nog iets niet, maar nu wel!”.

Iedereen leeft met eigen beelden, je eigen setje waarheden, die -welke waarheden het ook zijn- zeer discutabel zijn. Het is jouw bril waardoor je kijkt naar de wereld en daarmee legitimeer je je eigen gedrag. Gedrag begint altijd met een (on)uitgesproken legitimatie. Gevoelens die mensen naar elkaar hebben, kun je wegnemen als de legitimatie anders wordt en als je meer weet over de context van de ander. Maar ook als je zelf aan de ander durft bloot te geven waarom je iets doet. Je gaat dan weer terug naar waar het om ging, wat er toe doet. De kracht van eenvoud die soms wel heel complex is verpakt.